In de voetsporen van de Boeddha / Thich Nhat Hanh door Olaf van Kooten

Onlangs liet ik dit boek geruisloos mijn e-reader binnenkomen. Na het lezen van de eerste 10 hoofdstukken, ieder hoofdstuk is op zichzelf vrij kort, was ik zo gegrepen dat ik het papieren exemplaar op het verlanglijstje voor mijn verjaardag zette. En zowaar kreeg ik het boek van mijn dochter.

Het is het complete levensverhaal van de Gautama Siddhārtha Boeddha, een prins in het rijk van de Sakya clan. Thay schrijft dit levensverhaal gezien door de ogen van de Boeddha zelf, door de ogen van een kasteloze buffelherder genaamd Svasti (hij geeft Siddhārtha vers gras zodat hij zacht kan zitten onder de bodhi boom) en door die van zijn vaste discipelen, zoals Sariputta (een van de meest gerealiseerde monniken), Ananda (zijn neef en zijn verzorger in de laatste 20 jaar, hij onthield alles) en Gotama (zijn stiefmoeder en min).

Voor zover ik kan overzien, gebruikt Thay alle bekende pali geschriften en behandelt alle, uit de overlevering bekende, gebeurtenissen uit het leven van de Boeddha en het concilie daarna. Er waren verschillende episodes in het leven van de Boeddha, die een zekere vervreemding bij mij opwekten, maar Thay weet deze zo te beschrijven, dat het voor mij begrijpelijk wordt waarom deze op die manier hebben plaats gevonden.

De allergrootste verdienste van Thay, vind ik, is dat hij de Boeddha als een gewoon mens beschrijft, hij laat de wonderen die in de loop der tijd aan de Boeddha zijn toegeschreven weg. Thay beschrijft uitvoerig de moeilijkheden waarmee de Boeddha werd geconfronteerd en hoe de Boeddha deze met compassie en inzicht wist op te lossen. Het hele proces van het ontwikkelen van leefregels voor de monniken wordt plotseling begrijpelijk en de wijsheid ervan duidelijk.

Wat mij diep raakte is het hoofdstuk waarin de Boeddha en Sariputta een dalit (een onaanraakbare) benaderen. Hij wil weglopen omdat hij deze hoge heren niet wil bezoedelen. De Boeddha maakt duidelijk dat hij hen niet kan bezoedelen en Sariputta en de Boeddha wassen hem, omdat hij ‘s nachts de uitwerpselen van de stadsbewoners ophaalt. Hierna wordt de dalit gewijd tot bhikkhu (monnik). Gezien dit zo tegen alle regels van de samenleving ingaat, gaan de mensen klagen bij de koning. Om dit geaccepteerd te krijgen gaat de koning naar het park waar de Boeddha verblijft. Onderweg komt hij een monnik tegen die een aantal mensen onderwijst in de dharma en de koning is diep onder de indruk van de wijsheid van deze monnik. Later blijkt deze monnik de voormalige dalit te zijn die, door een stoomcursus van drie maanden door Sariputta, al ver gevorderd is op het pad.

Door het lezen van dit boek heb ik een veel menselijker en compassievoller beeld van de Boeddha gekregen. Juist daardoor is mijn respect voor deze mens enorm toegenomen. Zonder dat ik het idee krijg dat het mooier gemaakt is, dan dat het echt was. Ik geloof dat als ik in die tijd daar geleefd zou hebben dat ik me zeker had laten wijden als bhikkhu en mijn toevlucht genomen zou hebben tot de Boeddha, de Dharma, de Sangha _/|\_

Buddham saranam gacchami,
Dhammam saranam gacchami,
Sangham saranam gacchami.
Ohm, Shanti shanti shanti